Mutsuzluk ve Depresyon

MMutsuzluğun kronik mutsuzluğa ya da depresyona dönüp dönmediğini nasıl anlarız? Geçiş belirtilerinden biraz bahseder misiniz?

‘Mutsuzluk’ ve ‘Depresyon‘ kelimelerini sıklıkla bir-birinin yerine kullanılması modern çağın trendlerinden olmaya başladı. Mutsuzluktan depresyona geçiş belirtileri veya kronik mutsuzluk gibi ifadeler ruh sağlığı uzmanları tarafından sıklıkla karşılaşmayacağınız ifadelerdir. Çünkü bilimsel olarak her iki ifade arasındaki bağlantıyı bizler farklı değerlendirmekteyiz. Mutsuzluk her birimizin zaman-zaman yaşadığı durumsal duygu iken, depresyon kimi zaman intiharı dahil içeriğinde barındıran , duygu, düşünce, algı ve davranışlarımızı yaygın ve kronik şekilde etkileyen klinik bir tablodur. Depresyon her hangi bir tetikleyici olmaksızın başlayabilen bir rahatsızlık olup, çoğu kes kişilerce ‘Mutsuz olmam için hiç bir neden yokken bu şekilde hissediyorum’ – ifade edilen bir rahatsızlıktır. Eğer, kişi onu mutsuz eden durumu tespit edip ortadan kaldırabiliyor ve hayatına normal bir şekilde devam edebiliyorsa ruh sağlığı uzmanları bu durumu klinik tablo olarak değerlendirmemektedirler. İki durumun genellikle karıştırılmasının sebepleri arasında depresyon yaşayan kişinin semptomlarından birinin de mutsuzluk olmasıdır. Ama depresyon sadece mutsuz olmak demek değildir. Depresyon yaşayan kişiler hayattan yaygın olarak eskisi kadar zevk alamazlar, değersiz hissederler, hiç bir şey ilgilerini çekmez, karamsar, ümitsiz ve kötümser düşünürler. Kendilerini enerjisiz, yorgun ve bitkin hisseder, uyku düzenleri bozulur, iştahlarında belirgin değişim ve buna bağlı kilo alma veya verme söz konusu olabilmektedir. Bir çok kişi depresyona bağlı somatik belirtiler de yaşayabilmekte olup, cinsel isteksizlik, hafıza zayıflığı ve konsantre olma güçlüğü yaşamaktadırlar. Dolayısıyla, depresyon yaşayan bir insan; düşünce ve duygu, davranış, motor faaliyetlerinde, biyolojik yaşamsal fonksiyonlarında değişiklikler yaşamaktadır.

Depresyon ve mutsuzluk hissinin karıştırılmasının en olumsuz sonuçlarından biri de depresyon yaşayan kişilerin ‘bu durumdan istersen kurtulabilirsin’, ‘kafanda büyütüyorsun’, ‘mutlu olmayı seç’ gibi ifadelere maruz kalmalarıdır. Bu gibi durumlarla karşı karşıya kalan kişiler anlaşılmadıklarını hisseder ve bu durum onları daha da değersiz ve(ya) suçlu hissettirir.

Aşağıdaki belirtilerden en az 5 semptomu en az 2 haftalık periyotta hissediyorsanız ruh sağlığı uzmanına danışmanız oldukça önemlidir.

1. Çoğunlukla depresif veya irrite olmuş ruh halinin olması
2. Eskiden zevk aldığınız bir şeylerden artık zevk alamama veya daha az zevk almak
3. Kilo ve iştahınızda gözle görülür değişikliğin olması
4. Uykuya dalmakta veya fazla uyumakla ilgili zorluklar
5. Hareketlerinizde yavaşlama veya tüm gün süren huzursuzluk
6. Gün içinde yorgun, halsiz ve enerjisiz hissetmek
7. Çoğunlukla değersizlik veya aşırı suçlu hissetmek
8. Çoğunlukla düşünme, odaklanma, konsantre olma, karar verme ve yaratıcı olmakta zorlanmak
9. Ölüm veya intihar düşüncelerinin olması

Bilişsel Davranışçı Terapi Müdahalesi:

Hafif depresyonla baş etmek için önereceğim bir kaç adım, farkındalığınızı artıracak ve depresyondan kurtulmanıza veya depresyon geliştirmenizi engellemeye yardımcı olacaktır. Lütfen, orta ve ağır şiddetli depresif belirtiler için ruh sağlığı uzmanına danışınız ve profesyonel destek alınız. Bir çok ruhsal ve fiziksel rahatsızlıklar depresyonu tetikleyebileceği gibi, depresyonu taklit edebilen hastalıklar da her zaman için söz konusu olmaktadır. Depresyon belirtilerini mutsuzluktur değip geçerek hafife almayınız.

• Nasıl hissettiğini anla!
• Ruh halini gözlemle!
• Kişi ateşi çıktığında termometrede ateşini ölçer gibi kendi ruh halini de ölçmeği öğrenmeli.
• Düşünce ve davranışlarınıza neyin iyi ve neyin kötü geldiğini anlamalı
• Sürekli 0-10 arası değerlendirip durumunu puanlaması

Ruh halinin idaresi

• Ruhsal Durumuna dikkat et
• Gün içinde değişiklik göstermesi
• Davranış ve duygularınız arasında ilişkiye
• Düşünceler ve duygularınız arasında ilişkiye
• Ruh halinde düşüş izlendiğinde DÜŞÜNMEK – beni aşağı çeken şey neydi?
• Stresli bir olay olduğunda kişi o olayın onu aşağı çekmesine müsaade eder veya ruh halini normal tutması için uğraş göstermez
• Ruh Halini Değişmeyin 2 yolu var:
• Düşünerek
• Davranış sergileyerek
• Hangi aktiviteler sizi mutlu eder
• Eğlenmek için neler yaparsınız
• Neler sizi iyi hissettiriyor
• Ne kadar sıklıkla bu aktiviteleri yaparsınız
• Sizi sakin ve relax yapan şeyler nelerdir? Ne kadar sıklıkla bunu yapıyorsunuz? (köpük banyosu, masaj, okumak, koşu)
• Enerjinizi boşaltmak ve deşarj olmak – fiziksel aktivite (koşu, spor yapmak, dans etmek). Ne kadar sıklıkla yaparsınız bunu?
• Sosyalleşin
• Sosyal destek alın
• Sosyal destek verin
• Arkadaşlarınızla neler yapıyorsunuz?
• Başkalarına yardım etmek istediğinizde neler yapıyorsunuz?
• Ne kadar sıklıkla bunu yapıyorsunuz?
• Başarılı hissettirecek bir şeyler yapın.
• Bu hissi her kes seviyor, kendini yüksek ve özgüvenli hissettiriyor
• Nelerde iyisiniz
• Bu alanda kendinizi geliştirmek için neler yapıyorsunuz?
• Ne kadar sıklıkla bunu yapıyorsunuz?

Ruh Halinizi düşüren şeyler:

• Bazı aktiviteler ruh halimizi düşürür. Bunlar nelerdir?
• Ne kadar sıklıkla bunu yapıyorsunuz?
• Bu sizi nasıl etkiliyor?
• Evi paylaştığınız kişilerin hepsinin ruh halini toplarsak, ortalama çıkartırsak evdeki kişilerin ruh halinin ortalaması kaç yapar?
• Evdeki kişiler ruh halinizi iyi veya kötü yönde nasıl etkiliyor?